DOBIT QE I SJELL AGJERIMI TRUPIT TE BJERIUT

Njeriu �sht� nj� qenie e krijuar si sintez� e shpirtit me kurmin38. Ashtu si� kurmi pa shpirtin nuk shpreh ndonj� gj�, nuk p�rb�n ndonj� vler� njer�zore, ashtu dhe shpirti pa kurmin nuk p�rb�n ndonj� vler� njer�zore p�r propozimet ose mocionet e k�saj bote. Me ato q� ha e pi, me q�ndrimet dhe veprimet, me adhurimet, p�rgjith�sisht me detyrat dhe ritet fetare q� p�rpiqet t’i kryej�, njeriu ushtron nj� s�r� ndikimesh edhe mbi trupin39, edhe mbi shpirtin e vet. Edhe pse kafshata q� fut n� goj� njeriu, shkon n� stomak (vepron n� stomak ose mbi stomakun), n� t� v�rtet�, ushtron nj� s�r� ndikimesh edhe mbi shpirtin. L�vizjet ose veprimet trupore q� b�n njeriu, ashtu si� formojn� disa rrjedhoja materiale mbi trupin, formojn� edhe disa rrjedhoja jomateriale mbi shpirtin. Kufizimet, privimet dhe p�rkor�sit� z�n� nj� vend shum� t� r�nd�sish�m n� zhvillimin dhe maturimin e jet�s individuale t� njeriut. Dhe kjo mund t� b�het vet�m me agj�rim. Nj� kuptim i agj�rimit �sht� edhe privimi i shpirtit dhe p�rkor�sia dhe kufizimi i trupit. Kur agj�rimi t� p�rdoret shpesh, at�her� do t� v�zhgohen hapur vlerat dhe virtytet q� do t� formohen n� bot�n e brendshme, n� nd�rgjegje. Nuk mund t� konsiderohet e mundur q� tek njeriu q� ia ka kushtuar veten stomakut, q� e ka kthyer veten n� kufom�, q� n� �do vend e n� �do koh� mendon stomakun, t� ket� nj� shpirt t� past�r dhe nj� zem�r t� kulluar. Puna e vetme q� mund t� b�j� nj� person i till�, �sht� t� haj�, t� pij�, t� kryej� jasht�qitje, t� marr� t� mira t� ndryshme dhe t� konsumoj� si nj� mosmir�njoh�s, pa falenderuar. Ja pra, agj�rimi u kujton individ�ve se s’duhet t� ndodh� k�shtu! I jep pushim trupit Esht� nj� e v�rtet� e pranuar dhe e mbrojtur nga mjediset mjek�sore se sistemi i tretjes q� fillon t� funksionoj� sapo t� vij� n� bot�, ka nevoj� t� pushoj� her� pas here. Dobia e agj�rimit i cili �sht� pushim i trupit nj� muaj n� vit, me k�t� aspekt t� tij p�r trupin e njeriut, nuk mund t� mohohet. Stomaku ka shum� “pun�tor�”, ve� k�tyre jan� edhe shum� ndjenja njer�zore q� kan� lidhje me t�. Po qe se stomaku nuk b�n pushime ditore nj� muaj n� vit, sjell si rrjedhoj� q� “pun�tor�t” dhe ndjenjat njer�zore t� harrojn� adhurimet e tyre t� posa�me, t� merren vet�m me t�, t’i marr� ata n�n urdhrin e vet, ta t�rheq� vazhdimisht nga vetja v�mendjen e tyre, t’i b�j� ata t’i harrojn� detyrat e tyre t� larta. Me an� t� agj�rimit t� ramazanit, “pun�tor�t” e stomakut e kuptojn� se s’jan� krijuar vet�m p�r t�. Edhe aparatet dhe organet e tjera, n� vend t� d�frimeve t� ulta t� stomakut, n� ramazan k�naqen me d�frime engj�llore e shpirt�rore dhe i ngulin shikimet n� ato k�naq�si shpirt�rore. Prandaj ndodh q� n� muajin e ramazanit, besimtar�t meritojn�, sipas grad�s shpirt�rore t� secilit, ve� e ve� bukuri, begati, k�naq�si moralo-shpirt�rore. N� at� muaj t� bekuar, me an� t� agj�rimit zhvillohen shum� cil�si delikate t� njeriut si shpirti, arsyeja dhe fsheht�sia dhe, nd�rsa stomaku qan, ato qeshin pafaj�sisht.40 �do makin�, pas nj� kohe t� caktuar funksionimi, ndalohet p�r t’iu b�r� mir�mbajtja e nevojshme. Po nuk u b� kjo, ose makina shkat�rrohet plot�sisht, ose i shkurtohet jet�gjat�sia. Pas nj� periudhe m�simi, nx�n�sit i jepet pushim. Nj� pun�tor punon nga m�ngjesi n� mbr�mje, por n� mbr�mje t�rhiqet n� pushim. Pa k�to pushime dhe rimbledhje forcash, �sht� e pamundur t� punohet me t� nj�jtin rit�m e t� jepet prodhim. Trupi i njeriut �sht� si nj� fabrik�, kurse gjymtyr�t e tij si makinerit� e asaj fabrike. Agj�rimi �sht� pretekst q� trupi yn�-fabrik� t� pushoj�, t� mos vjet�rohet, por t� punoj� n� m�nyr� t� p�rsosur. Me an� t� agj�rimit hidhen jasht� yndyr�rat e d�mshme t� grumbulluara n� trup, treten mish�rat e tep�rta q� b�hen shkak p�r ngjallje, trupi leht�sohet. Sot jan� nj� tuf� njer�zish q� k�rkojn� andej-k�tej shp�tim nga ngjallja (obeziteti). Dhe �sht� nj� e v�rtet� e pranuar nga shkenca e mjek�sis� se obeziteti b�het penges� p�r qarkullimin e gjakut dhe funksionimin e ngadalsh�m t� trupit. Kurse agj�rimi �sht� edhe shp�tim p�r k�to s�mundje, edhe pretekst i r�nd�sish�m p�r t� fituar mir�si e shp�rblim. Rinovon trupin Shkenc�tari me fam� bot�rore q� ka fituar �mimin Nobel n� vitin 1940, Alexis Carrel, n� librin e tij “Njeriu, Ky i Panjohur” (L’Hamme, Cet Inconnu), thot�: “Gjat� agj�rimit ushqimet e depozituara n� organiz�m harxhohen, m� pas z�vend�sohen me t� reja dhe n� k�t� m�nyr� n� t� gjith� trupin ndodh nj� rinovim, gj� e cila v�rteton se agj�rimi �sht� i dobish�m p�r trupin. Gjat� agj�rimit sistemi nervor �sht� n� nj� qet�si absolute. K�naq�sia q� na jep kryerja e nj� adhurimi, i shuan t� gjitha tensionet dhe pak�naq�sit� tona. N� k�t� m�nyr�, shmangen streset, t� cilat jan� nd�r problemet m� t� m�dha t� dit�ve t� sotme.”41 E mbron trupin nga s�mundjet Shum� fjal� jan� th�n� gjer k�t� �ast mbi dobin� e agj�rimit p�r sh�ndetin e shpirtit dhe trupit, jan� shkruar nj� num�r i madh artikujsh dhe librash me k�t� tem�. Krahas shum� botimeve q� tregojn� se agj�rimi nuk �sht� i d�msh�m, agj�rimi ka shum� dobi sh�ndet�sore. Profesori gjerman Cehardet, n� librin e tij mbi ��shtjen e mb�shtetjes dhe t� forcimit t� vullnetit, duke e k�shilluar agj�rimin, tregon se agj�rimi �sht� rruga m� e efektshme p�r t� siguruar sundimin e shpirtit mbi trupin me q�llim q� njeriu t� mos b�het robi i prirjeve materiale, q� t� b�j� nj� jet� ku t’i ket� n� duar frer�t e nefsit (frym�s, egos).42 Kurse Dr. Rowy thot� k�shtu rreth k�saj ��shtjeje: “Agj�rimi e rrit rezistenc�n e trupit ndaj s�mundjeve. K�t� t� v�rtet� mjek�sore t� r�nd�sishme, ‹slami e ka zbatuar duke e b�r� agj�rimin t� detyruesh�m, kurse mjek�sia e sotme moderne e p�rdor agj�rimin si mbrojt�s dhe ila� kund�r s�mundjeve.”43 Sikur t� donin t� mb�shtetnin n� praktik� fjal�t e Dr. Rowy-t, n� spitalin e Dr. Henri Lahman-it n� Dresden t� Saksonis�, ve�an�risht n� sht�pit� e sh�ndetit t� Dr. Bersherbenr dhe Dr. Moliere b�het mjekim me an� t� agj�rimit.44 Muhamed b. el-Yeman e tregon k�shtu r�nd�sin� e agj�rimit: “I pyeta gjasht� lloj vet� p�r gjasht� gj�ra t� ndryshme dhe mora t� nj�jt�n pyetje. I pyeta mjek�t p�r ila�in m� t� mir� p�r sh�rim dhe m� than� se “ila�i m� i mir� p�r sh�rim �sht� uria dhe ngr�nia e pak�t”. I pyeta filozof�t se �’ishte gj�ja m� e vlefshme p�r ta k�rkuar urt�sin� dhe m� than�, “uria dhe ngr�nia e pak�t”. I pyeta adhuruesit se �’ishte gj�ja m� e dobishme p�r adhurimin e Allahut dhe m� than�, “uria dhe ngr�nia e pak�t”. I pyeta dijetar�t se �’ishte gj�ja m� e dobishme p�r ta ruajtur n� kujtes� diturin� dhe m� than�, “uria dhe gjumi i pak�t”. I pyeta mbret�rit se cilat ishin gjell�t m� t� mira dhe m� than�, “uria dhe ngr�nia e pak�t”. I pyeta t� dashuruarit se cila ishte gj�ja q� e afronte njeriun te i dashuri dhe m� than�, “uria dhe ngr�nia e pak�t”. Edhe Ebu Talib-i Mekki thot� k�shtu: “Besimtari �sht� si flauti; vet�m n�se �sht� bosh brenda, i del z�ri i bukur!”